Mitygacja zmian klimatu
Ostatni moment na zmianę
Ostatni moment na zmianę.
Zmiana klimatu jest poważnym zagrożeniem dla ludzkości i ekosystemów, od których zależy nasze przetrwanie. Nie istnieje bezpieczny poziom ocieplenia. Obecnie zatrzymanie wzrostu średniej temperatury na Ziemi jest jednym z najważniejszych wyzwań dla ludzkości. Niestety zgodnie z 6 raportem IPCC to ostatni moment na wprowadzenie zmian w naszym codziennym życiu oraz urzeczywistnienia polityk o globalnym zasięgu. Brak wspólnych, globalnych działań spowoduje, że przegapimy ten błyskawicznie kurczący się i tak już krótki czas, w którym możemy zadbać o zabezpieczenie przyszłości nadającej się do życia
“ Wprowadzanie istotnych zmian ma większe szanse powodzenia, gdy mamy do siebie zaufanie, gdy wszyscy razem pracujemy na rzecz zmniejszenia ryzyka i gdy sprawiedliwie dzielimy się korzyściami i obciążeniami. Żyjemy w zróżnicowanym świecie, w którym każdy ma inne zobowiązania i możliwości do wprowadzania zmian. Niektórzy mogą zrobić bardzo dużo, podczas gdy inni będą potrzebować wsparcia, żeby poradzić sobie ze zmianą.”
przewodniczący IPCC, prof. Hoesung Lee
Na szczęście wiele z działań, które możemy podjąć ma charakter zarówno mitygacyjny jak i adaptacyjny. Działają najczęściej dwojako. Ograniczają bezpośrednio lub pośrednio zużycie/zapotrzebowanie energii, emisję gazów cieplarnianych.
Interesuje Cię temat zmian klimatu? Przeczytaj Co nieco o klimacie i jak z nim żyć.
Przeczytasz tutaj o:
Co oznacza pojęcie mitygacji zmian klimatu
Nie ma innej metody przeciwdziałania zmianom klimatu jak ograniczyć ich rozwój i nauczyć się jak łagodzić ich skutki. Zatrzymanie globalnego ocieplenia wymaga całkowitego zaprzestania emisji dwutlenku węgla przez ludzkość. Wprowadzana przez nas do atmosfery nadwyżka dwutlenku węgla pozostanie w niej przez setki, a nawet tysiące lat. Temperatura powierzchni Ziemi nie zależy od tego, ile CO2 zostało wyemitowane w konkretnym roku, lecz ile wypuszczono go w sumie. Stąd opracowano dwie strategie: mitygacji zmian klimatu i adaptacji do nich.
Mitygacja polega na redukcji emisji gazów cieplarnianych i ograniczaniu negatywnych skutków zmian klimatu. Działania te mają na celu zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, metanu i innych substancji, które przyczyniają się do globalnego ocieplenia. Mitygacja i adaptacja są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie się wspierają. Redukcja emisji gazów cieplarnianych poprzez mitygację może zmniejszyć skalę zmian klimatu i ułatwić adaptację, jednocześnie odpowiednie dostosowanie do zmieniających się warunków klimatycznych może zmniejszyć skutki zmian klimatu i ułatwić mitygację. W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego, ważne jest, abyśmy kontynuowali rozwój i wdrażanie tych dwóch strategii, aby chronić naszą planetę i stworzyć bardziej zrównoważoną przyszłość dla wszystkich.
Przeczytaj jakie skutki zmian klimatu czekają Polskę i jak się do nich dostosować.
Co możemy zrobić? – przykłady działań mitygacyjnych
Energia
Możemy zmniejszyć wpływ pozyskiwania różnych form energii (np. cieplnej, elektrycznej) na klimat. Pierwszym krokiem jest zmniejszenie jej zużycia. Można to osiągnąć prostymi działaniami mającymi na celu oszczędzanie energii np. energooszczędne oświetlenie, urządzenia. Dbanie o wyłączanie świateł, urządzeń elektrycznych i sprzętów, gdy nie są one używane. Warto zadbać o izolację termiczną domu, np. poprzez docieplenie ścian, wymianę okien na energooszczędne oraz izolację dachu, może to pomóc w zmniejszeniu zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie. Drugim krokiem jest zmniejszenie całkowitego zapotrzebowania na energię. Badania pokazują, że do lepszego spełniania potrzeb ludzi nie zawsze potrzeba więcej energii. Możemy poprawić warunki życia ludzi używając mniej energii i surowców niż obecnie np. do zachowania komfortowej temperatury w domu nie musimy zużywać więcej energii, możemy w zamian zadbać o odpowiednią izolację budynku. Energia to nie tylko elektryczność. Budynki, wodę można ogrzewać również samym słońcem. Choć w naszej strefie klimatycznej może to być trudnie to nie jest niemożliwe, a jako wyjście hybrydowe pozwoli nam na większą niezależność energetyczną. Na słońcu możemy także gotować (dostępne są na rynku piekarniki słoneczne/solarne). Jednak najważniejszym krokiem pozwalającym zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych jest zastąpienie źródeł energii z paliw kopalnych na te bezemisyjne jak słońce czy wiatr (zalecamy turbiny pionowe, które nie zagrażają ptakom).
Przestrzeń
Ogromne znaczenie w mitygacji zmian klimatu ma odpowiednie zagospodarowanie przestrzenią. Najbardziej widoczne jest to przy projektowaniu miast. To tutaj stykają się różne sektory gospodarki i przyrody. Projektując przestrzeń miast, wsi, własnych ogrodów możemy stworzyć ekosystemy świadczące różne usługi, będące łącznikiem przyrody, społeczeństwa i gospodarki. Niebiesko-zielona infrastruktura to dobry przykład takiego połączenia, dobrego dla przyrody, dla ludzi i gospodarki. Wspomaga retencjonowanie wody i wspiera zachowanie lub nawet przywraca bioróżnorodność. Jednocześnie często obniża koszty utrzymania terenów zielonych. Stanowi także obszar do odpoczynku, rekreacji dla ludzi.
Warto wspomnieć, że rozwiązania stosowane w miastach, możemy zastosować także we własnych ogrodach: wprowadzić wodę do ogrodu (oczko wodne, nieckę retencyjną, ogród deszczowy), zachować przepuszczalność powierzchni, wysiać łąkę kwietną, wybierać rodzime gatunki drzew i krzewów, które będą pożytkiem dla ptaków jak jarząb pospolity, głóg. Ale przede wszystkim unikać inwazyjnych gatunków obcych, które często uciekają z ogrodów, łatwo zajmują więcej miejsca niż byśmy chcieli, a do tego zagrażają naszej rodzimej przyrodzie.
Interesuje Cię temat przyrody w mieście? Przeczytaj Tereny biologicznie czynne w miastach.
Woda
Działaniami mitygacyjnymi są m.in
- Utworzenie ogrodu deszczowego: Projektowanie ogrodu deszczowego polega na tworzeniu obszarów, które absorbują wodę deszczową, takich jak obszary z dołami, oczkami wodnymi, grządkami roślinnymi i naturalnymi mulczami.
- Ograniczanie zużycia wody: Instalacja urządzeń oszczędzających wodę, takich jak deszczownice czy kompostowniki, może pomóc w ograniczeniu zużycia wody oraz zatrzymaniu wody opadowej na własnym terenie.
- Stosowanie technik retencji wody: Budowa basenów retencyjnych, oczek wodnych lub systemów drenażu deszczowego pomaga w zatrzymywaniu nadmiaru wody deszczowej, zapobiegając powodziom i uzupełniając zasoby wody gruntowej
- Oszczędzanie wody: Naprawianie wycieków, instalacja oszczędzających wodę baterii i pryszniców oraz ograniczenie zużycia wody w codziennych czynnościach, takich jak mycie naczyń czy pranie, może pomóc w zmniejszeniu zużycia wody.
Inetersuje Cie temat retencji wody? Przeczytaj o sposobach retencjonowania wody na obszarach miejsko wiejskich
Ochrona zasobów terenów podmokłych, lasów, mokradeł, łąk
W przyrodzie jest wiele naturalnym magazynów węgla, które wychwytują i zatrzymują węgiel, ograniczając ilość tego pierwiastka w atmosferze. Trzeba dołożyć wszelkich starań aby je zachować. Szczególnie ważne są tereny podmokłe, jak bagna, torfowiska, które osuszone emitują ogromne ilości gazów cieplarnianych, ale zachowane w stanie naturalnym są jednym z najważniejszych magazynów węgla.
Przeczytaj więcej o magazynach węgla i ochronie bagien
Rolnictwo i ogród
Rolnictwo, leśnictwo i inne źródła związane wykorzystaniem terenu odpowiadają za 22% globalnych emisji [gazów cieplarnianych]. Ten sektor może nie tylko redukować emisje na dużą skalę , ale też pomóc w usuwaniu [z atmosfery] i składowaniu dużych ilości dwutlenku węgla. Dobrze zaprojektowane rozwiązania oparte na zagospodarowaniu terenu mogą jednocześnie wiązać węgiel, przynosić korzyści bioróżnorodności i ekosystemom, pomagać nam w adaptacji do zmiany klimatu, zapewniać utrzymanie [ludziom] oraz zwiększać dostępność wody i pożywienia.
prof. Mercedes Bustamante (University of Brasilia), współautorka 6 raportu IPCC
W ogrodzie uprawa własnych ziół i warzyw pomaga zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych związanych z transportem produktów spożywczych, a także promuje zdrowsze i bardziej zrównoważone odżywianie. Warto korzystać z naturalnych nawozów i środków ochrony roślin oraz zbudować kompostownik (mały magazyn węgla). Sadzenie drzew, krzewów i roślin zwiększy ilość zatrzymywanej wody deszczowej w glebie, poprawi jakość powietrza poprzez absorpcję dwutlenku węgla oraz zapewni siedliska dla dzikiej fauny i flory.
W rolnictwie gleba ma bardzo duży potencjał magazynowania węgla, musi być jednak odpowiednio przygotowana. Opracowana metoda bezorkowej uprawy pozwala zachować tę funkcję gleby. Ponadto wspiera bioróżnorodność i wzmacnia odporność gleby na wysuszenie i erozję. Sadzenie drzew, krzewów i roślin zwiększy ilość zatrzymywanej wody deszczowej w glebie, poprawi jakość powietrza poprzez absorpcję zanieczyszczeń oraz zapewni siedliska dla dzikiej fauny i flory.
Przemysł
Stosowanie naturalnych materiałów budowlanych: Wybór naturalnych materiałów budowlanych, takich jak drewno, kamień czy cegła, może zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych związanych z produkcją materiałów budowlanych oraz promować zdrowsze i bardziej ekologiczne otoczenie.
Wybory konsumenckie i odpowiedzialność społeczna
W obecnym świecie, gdzie wszystko jest dostępne w sklepie, rola konsumenta jest jedną z głównych jakie pełni człowiek. W kontekście zmian klimatu może to być jedno z najbardziej odpowiedzialnych zadań – bądźmy więc mądrymi konsumentami.
- Promujmy zrównoważoną produkcję i konsumpcję. Redukcja marnotrawstwa żywności oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych związanych z rolnictwem jest bardzo istotną kwestią.
- Bądźmy więc odpowiedzialnymi konsumentami, wybierajmy lokalne, sezonowe produkty. Kupujmy rzeczy trwałe, dobrej jakości. Sięgajmy po nowe rzeczy, gdy starych już nie da się naprawić. Zachowujmy zasady upcyklingu – jeśli tylko mamy możliwość wykorzystujmy stare przedmioty aby stworzyć nowe.
- Praktykujmy zasady recyklingu, kompostowania organicznych odpadów. Unikajmy jednorazowych opakowań i produktów oraz zredukujmy ich nadmierne zużycie. Pomoże to zmniejszyć ilość odpadów i emisję gazów cieplarnianych związanych z ich przetwarzaniem.
Zrównoważony transport
Obecny transport opiera się na spalaniu paliw kopalnych, naturalnym jest więc, że należy go ograniczyć. Można to zrobić wybierając np. komunikację zbiorową zamiast samochodu, przejażdżkę rowerem lub przechadzkę pieszo, pociąg zamiast samolotu. Zmiany w tym sektorze wymagają przygotowania infrastruktury, która nie wszędzie jest obecna, potrzebne są ścieżki rowerowe, rozbudowa i elektryfikacja transportu zbiorowego, ograniczenie potrzeby dalekich wyjazdów po podstawowe produkty. Dla niektórych wyzwaniem jest rezygnacja z samochodu, jednak zawsze można coś zrobić. Jeśli sam nie możesz zrezygnować z jazdy samochodem osobistym postaraj się nie jeździć nim sam, proponuj wspólną podróż innym. Każda zmiana ma sens.
Przyjęcie tych działań w życiu codziennym, w domu i w miejscu pracy może pomóc w zmniejszeniu własnego śladu węglowego i przyczynić się do przeciwdziałania zmianom klimatu. Pamiętajmy, że każdy z nas może dokonać pozytywnych zmian i przyczynić się do ochrony naszej planety. Działając razem, możemy zahamować negatywne skutki zmian klimatu i stworzyć lepsze warunki dla przyszłych pokoleń.
Grafika źródło Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych – konsumpcja (naukaoklimacie.pl)
Sprawdź swój ślad węglowy oraz ślad wodny. Oblicz na kalkulatorze swój wpływ na środowisko
Autorka Renata Hebda